ارقام در تاریخ (1)

«سانسکريت يک زبان هند- آريائي باستاني است، اين زبان در عين حال زبان ديني آئينهاي هندو و بودا محسوب ميشود و جزء يکي از ۲۲ زبان رسمي هندوستان است. سانسکريت کلاسيک يک زبان کتابت استاندارد است که مبناي آن را دستور زبان «پانيني» تشکيل ميدهد که در حدود قرن چهارم قبل از ميلاد تنظيم شده است. تأثير آن بر فرهنگهاي جنوب و جنوب شرق آسيا با نقش زبان لاتين و يوناني در اروپا قابل مقايسه است و تأثير قابل ملاحظه‌اي روي زبانهاي امروزين نپال و هندوستان دارد.«سانسکريت ماقبل کلاسيک به «سانسکريت وديک» معروف است. زبان ريگ ودا يکي از قديمي‌ترين زبانهاي دنياست و هسته دروني آن قدمتي در حد ۱۵۰۰ سال پيش از ميلاد دارد و يکي از معتبرترين نمونه‌هاي زبانهاي هند- ايراني و گروه زبانهاي هند- اروپائيست.«مجموعه ادبيات سانسکريت شامل شعر، نمايشنامه، و متون علمي، فني و فلسفي و متون ديني هندوست. زبان سانسکريت هنوز هم به عنوان يک زبان سمبوليک در هندوستان مورد استفاده است. سانسکريت محاوره‌اي هنوز هم در بعضي موسسات سنتي هندوستان مورد استعمال است و کوششهاي زيادي جهت احياي مجدد آن مصروف ميشود». (نقل از: ويکيپدياي انگليسي، درباره زبان سانسکريت)به نظر بسياري از دانشمندان زبان‌شناس، زبان سانسکريت جزء زبانهاي مرده دنياست. اما برخيها ضمن پذيرفتن اين اصل، معتقدند که اين زبان مرده در واقع نظير زبان لاتين است که آن هم زبان ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

موسسه جمع آوري و نشر آثار سانسکريت (که آدرس اینترنتی آن ذیلا معرفی میشود)، صدها اثر مکتوب سانسکريت را در سايت خود نمايش ميدهد که بعضا شامل ترجمه انگليسي آنها هم ميشود. در اين مجموعه حدود شصت هزار صفحه متن وديک و شايد حدود يک ميليون صفحه مطلب ديگر به زبان سانسکريت وجود دارد. اگر در ميان اين حجم انبوه متون سانسکريت غوطه‌ور بشويد، هرگز متني را نخواهيد يافت که نسخه اصلي آن قدمتي بيشتر از قدمت انجمن سلطنتي مطالعات آسيائي داشته باشد. بیشتر آنها نیز با نرخ صفحه‌ای در معرض فروشند. آیا واضح‌تر از این میتوان نشانه‌ای دال بر ساختگی بودن این عظمت ارائه داد؟دانشگاه پنسيلوانيا بيش از ۳۰۰۰ نسخه خطي از حوزه هند در اختيار دارد. زبان بيشتر نسخه‌هاي خطي سانسکريت و موضوع آنها عمدتا حول محور مسائل ديني و بويژه هندويسم و بخش بزرگي از آنها در رديف متون وديک است. از اينرو اين مکان براي يک پژوهشگر قدمت زبان سانسکريت و ظرفيتهاي زباني آن مکاني ايده‌آل است، و چون کلکسيونرهاي خصوصي در اينجا نقش چنداني  ندارند و يک دانشگاه بنام بر آن مديريت ميکند، از ديد خیلیها جاذبه خاصي پيدا ميکند. لذا بد نيست ترکيب اسنادي که در اين آرشيو نگهداري ميشود، و ميزان قدمت آنها را به اجمال مرور کنيم:متون وديک: ۱۸۱۴- ۱۸۶۲ ميلاديقانون‌نامه‌هاي ديني:۱۷۸۹- ۱۶۰۵ ميلادیفلسفه: ۱۸۷۹- ۱۶۰۷ ميلادياين دانشگاه کهن‌ترين نسخه خطي هندي ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

معمول است که عده بسیار زیادی در کشور ما، محمد زکریای رازی را «کاشف الکل» معرفی میکنند و حتی عده‌ای هم هنگام صرف مشروبات الکلی نام این دانشمند را به زبان می‌آورند و به روح او درود میفرستند! اما هنگامی که پرسیده شود، رازی چه چیزی را در ارتباط با الکل کشف کرده است، سکوت بر همه جا چیره میشود. آیا او فرمول شیمیائی الکل را کشف نموده است؟ خیر، چنین چیزی در آن تاریخ امکان پذیر نبوده است. آیا او طرز تهیه ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

غربيها نه تنها ارقام موجود بلکه شيوه استفاده از آنها را ره‌آورد هندوستان معرفي میکنند و منظور آن است که با داشتن ده نشانه براي اعداد از صفر تا نه و چيدن آنها در کنار يکديگر بتوانيم کليه اعداد قابل تصور را به نمايش درآوريم. شيوه چيدن آنها هم به اين ترتيب است که هر نشانه‌اي ضمن اين که مفهوم يکي از اعداد صفر تا نه را افاده ميکند، چنانکه در جايگاه دوم، سوم و غيره قرار گيرد، ارزش ۱۰ برابر، ۱۰۰ برابر و ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

ويليام جونز  شهوت سيري ناپذيري براي يادگيري زبانها داشت. وي ابتدا زبان يوناني، لاتين، فارسي و عربي را ياد گرفت. سپس به يادگيري زبان عبري همت گماشت و مباني زبان چيني را در عنفوان جواني ياد گرفت. در پايان عمر ۴۸ ساله‌اش ۱۳ زبان را به طور سليس ميدانست و بر ۲۸ زبان ديگر نيز تسلط قابل ملاحظه‌اي داشت. وي مترجم کتاب فارسی تاريخ نادري به قلم ميرزا مهدي خان استرآبادي به سفارش کريستين دوم پادشاه دانمارک و ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

حجم وسيع متون موسوم به «متون هندو» اعم از وداها، ريگ وداها، ماهاباراتا و امثال آن که به عنوان ادبيات شفاهي هندو معرفي شده‌اند، نيز عمدتا محصول دوره استعمار انگليس به سفارش کمپاني هند شرقي است. کهن‌ترين نسخه‌هاي خطي ادعائي براي اين متون عبارت از يک متن روي پوست درخت و ۲۹ متن روي کاغذ با قدمت ادعائي حدود ۴۵۰ ساله (در صورت صحت) است که جزء ميراث فرهنگي ثبت شده توسط يونسکو است و مجموعا چند صفحه را تشک ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

تار و پود جهان هستي برايان گرين ترجمه ابراهيم رفرف انتشارات علمی- فرهنگیتهران 1394 فهرست مندرجات   مقدمه نویسنده مقدمه مترجم دفتر یکم: صحنه واقعيت 1 - جاده واقعيت: در باره زمان و مکان و اين که چرا جهان بدينگونه که هست، هست.               واقعيت به مفهوم کلاسيک               واقعيت از ديد نسبيت       ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

چگونه زبان عربی در زبان مردم تازه مسلمان نفوذ کرد؟ چگونه بعضي کشورهاي اسلامي بعد از ظهور اسلام تغيير زبان دادند؟ و چرا بعضي ملتها مانند ملت فارس و ترکهاي مسلمان شده تغيير زبان ندادند؟ آيا تغيير زبان تحت تأثير عوامل سياسي و اجبار نظامي صورت گرفت يا از طريق يک فرايند فرهنگي؟ آيا ورود تعداد قابل توجهي ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

ترکی یا آذری؟ این روزها که اندیشه ایجاد کرسی زبان ترکی در بعضی دانشگاه‌ها مطرح است، متفکرین جامعه پیرامون این مسأله دست به نوعی موضع‌گیری زده‌اند و گویی جامعه روشنفکری دچار نوعی قطبیده‌گی پیرامون این مسأله شده است. برخیها زبان آذربایجان را ترکی میدانند که در معرض واژه‌های عاریتی فارسی قرار گرفته اس ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب

در آخر قرن یازدهم میلادی، یعنی در آغاز جنگ صلیب، اقتدار و نفوذ سیاسی اعراب در شرق رو به انحطاط گذارده، لیکن ابهت و جلال نامشان به حال سابق باقی بوده است. آفریقا و اندلس تا آن وقت در تصرف آنها بوده و هنوز از آن زمان چیزی نگذشته بود که بحر متوسط (دریای مدیترانه) و بخشی از فرانسه و نیز جزیره سیسیل را ارقام در تاریخ (1)...ادامه مطلب